65 jaar Hiroshima: en nu?

Vandaag werd in Japan de 65 verjaardag van de atoomaanval op Hiroshima "gevierd", voor de eerste maal in aanwezigheid van een Amerikaanse delegatie, waarmee de Verenigde Staten voor het eerst de laffe gruwel die het heeft aangericht op 6 augustus 1945 erkent. Op zich al een bewonderenswaardige diplomatieke beslissing. Voor een formele verontschuldiging is het klaarblijkelijk nog enkele decennia te vroeg. In 2009, bij zijn eerste bezoek aan Japan, werd Obama koud gepakt toen een pientere Japanse journalist van Fuji TV hem vroeg of hij vond dat de atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki gerechtvaardigd waren. Obama aarzelde maar antwoordde uiteindelijk niet. Daar lijkt met het 65-jarig jubileum van de laffe aanval eindelijk een eind aan te komen. Of toch niet? Minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton liet onlangs weten dat Obama "de herdenking wil erkennen", maar aanwezig was de goede man niet. De intentie om de herdenking te erkennen ligt echter nog mijlenver verwijderd van een welgemeende verontschuldiging aan het adres van de nabestaanden van de 220.000 mensen die het leven lieten bij beide atoomaanvallen.
Zowel in Japan als in de VS ligt de zaak uiterst gevoelig. Maar alle historische en diplomatieke voorzichtigheid even buiten beschouwing gelaten, wat "vieren" we eigenlijk vandaag?

In de Verenigde Staten wordt volgende week alvast het einde van de Tweede Wereldoorlog gevierd. Op zich een heuglijk feit voor elke vrijheidminnende Westerling (en Oosterling). Ware het niet dat de omstandigheden waarin Japan op de knieën werd gedwongen op z'n minst gezegd controversieel waren. De atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki luidden het begin van de wapenwedloop in, een ontzettend gevaarlijk spelletje blufpoker.

Ban Ki-Moon, de secretaris-generaal van de Wereldregering Verenigde Naties, riep nog maar eens op tot nucleaire ontwapening. Een oproep die wij enkel kunnen toejuichen, maar waar we toch enkele noodzakelijke vraagtekens bij plaatsen. Als de Verenigde Staten, die als enige militaire mogendheid een nucleair wapen gebruikt heeft in een militair conflict, al niet kan toegeven dat de atoomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki verkeerd waren, waarom zouden we Obama dan geloven als hij belooft mee te werken aan een atoomwapenvrije wereld?

Een interessant artikel uit 2005 van Yaron Brook, een joods-Israëlische neoconservatief geboren uit joodse Zuid-Afrikaanse socialistische activisten, en directeur van het controversiële Ayn Rand Institute in Californië, stemt tot nadenken. "Amerika moet trotst zijn dat het de bommen heeft gegooid," meent Brook. Een statement dat kan tellen. "Amerika was geen agressor in de Tweede Wereldoorlog, maar een slachtoffer van een brutale aanval. Elk slachtoffer van Amerika's zelfverdediging is de schuld van de agressors," in casu Japan. "Het is de (...) verantwoordelijkheid van de Amerikaanse overheid om haar burgers te beschermen en haar vijanden genadeloos te vernietigen." Onheilspellende woorden. Het ziet er niet naar uit dat Brook (nota bene een vurig verdediger van de Israëlisch-Amerikaanse relaties) een nucleaire ontwapening zal toejuichen.

Hoe gratuite zijn de woorden van de aimabele Ban Ki-Moon in dit opzicht? Hoe realistisch is een ontwapening in tijden van reële nucleaire dreigingen uit Iran, China en Noord-Korea? Eén ding is zeker: Obama mag nog zo veel goede voornemens laten optekenen als hij wil, in 65 jaar zijn we geen meter dichterbij nucleaire ontwapening gekomen.